Monitoring zimujących ptaków wodnych

(The International Waterbird Census) prowadzony jest w Europie, północnej Afryce, południowo-zachodniej i centralnej Azji od 1967 r. Dane gromadzone są w Wageningen w Holandii.

W Polsce koordynacja akcji przechodziła różne koleje. Od 2006 r. prowadzi ją Włodzimierz Meissner z Uniwersytetu Gdańskiego, wcześniej Mateusz Cygan z PAN w Łomiankach. Na Lubelszczyźnie zainicjował ją Janusz Wójciak w 1985 r., następnie w latach 1991-2007 Akcją koordynowała Małgorzata Piotrowska. W 2008 roku Akcję poprowadził Marcin Urban z pomocą Roberta Rudolfa.

Wiele lat temu do monitoringu zgłoszono z Lubelszczyzny cztery rzeki (Wisłę - od ujścia Sanu do ujścia Wieprza, Wieprz, Tyśmienicę, Bystrzycę) i zbiornik k/Wólki Gołębskiej. Do zimowych liczeń ptaków prowadzone w połowie stycznia zaczęło się zgłaszać coraz więcej osób. Znaleźli się chętni do obserwacji na innych rzekach, jeziorach, stawach, zbiornikach retencyjnych, wysypiskach śmieci i innych miejscach, gdzie zimą gromadzą się ptaki wodne.

Regularnie liczenia prowadzi się na Bystrej, Sołokii, części Włodawki, Poru, w ostatnich latach na Huczwie, wielu stawach (zwłaszcza na południu regionu) i jeziorach. W okresie intensywnych badań ptaków doliny Bugu przeprowadziliśmy również obserwacje ptaków zimujących na tej rzece.

San, Stalowa Wola
Wieprz, Milejów

Liczenia prowadzone są wg specjalnie opracowanej metodyki. Rzeki podzielono na 5 km odcinki. Granice odcinków wraz z ich numerami naniesiono na mapy w skali 1: 50 000. Każdy odcinek to jednostka podstawowa, którą kontroluje się w całości. Każda z osób biorących udział w akcji sprawdza zazwyczaj 2 odcinki na Wiśle, lub 3-4 odcinki na innych rzekach. W 1985 r. przeprowadzono eksperyment licząc ptaki na Wiśle również z samolotu.

Na Lubelszczyźnie biorą udział w liczeniach członkowie bądź sympatycy Lubelskiego Towarzystwa Ornitologicznego. W czasie kontroli notowane są również ptaki szponiaste i wróblowe, czyli ogólnie mówiąc wszystko co lata i znajduje się w zasięgu lornetki.

Od roku 2010 nasze lubelskie liczenia zostały włączonedo ogólnopolskich liczeń prowadzonych w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska realizowanego przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska (więcej o Monitoringu Zimujących Ptaków Wodnych można przeczytać tutaj: http://monitoringptakow.gios.gov.pl/207,monitoring_zimujacych_ptakow_wodnych_mzpw.html, Do monitoringu ogólnopolskiego nie zostały zgłoszone wszystkie obiekty liczone w poprzednich latach w regionie a jedynie miejsca najbardziej atrakcyjne tj. Wisła, San, miejski odcinek Bystrzycy, Zalew Zemborzycki oraz zbiornik ZA Puławy w Wólce Gołębskiej oraz Zbiornik w Nieliszu.

Koordynatorem Zimowych Liczeń Ptaków na Lubelszczyźnie oraz Monitoringu Zimujących Ptaków Wodnych jest Maciek Filipiuk. Chętnych do udziału prosimy o kontakt na adres zimoweliczenia@wp.pl