Projekt "Ptaki dziuplaki..." został zrealizowany przez Lubelskie Towarzystwo Ornitologiczne we współpracy z Lasami Państwowymi (Nadleśnictwa: Biłgoraj, Gościeradów i Janów Lubelski. Swoim zasięgiem objął szkoły podstawowe z gmin znajdujących się na terenie, bądź w pobliżu ptasiej ostoi Natura 2000 "Lasy Janowskie". Dominują tu niewielkie szkoły wiejskie, najczęściej położone w pobliżu lasu. Projekt miał za zadanie przybliżyć dzieciakom walory przyrodnicze regionu, a także zaangażować ich w czynną ochronę przyrody. Naszą ambicją było nauczyć dzieciaków rozpoznawania przynajmniej kilku najprostszych gatunków ptaków żyjących w ich otoczeniu oraz wskazać jak w prosty sposób można przyczynić się do ochrony ptaków.

W ramach projektu w okresie luty - kwiecień prowadzone były zajęcia z aktywnej edukacji przyrodniczej, które składały się z dwóch części. W pierwszej - teoretycznej zaprezentowano prezentację multimedialną na temat ptaków oraz walorów przyrodniczych tego rejonu. W drugiej części - praktycznej dzieci podzielone na grupy samodzielnie montowały budki lęgowe dla ptaków. Na każdym warsztacie dzieci dzielono na 6 kilkuosobowych zespołów. Każdy z zespołów otrzymywał 8 elementów budki, zestaw wkrętów oraz wkrętarkę akumulatorową. Praca z wkrętakami okazała się przebojem zajęć zwłaszcza dla męskiej części uczestników, choć trzeba dodać, że dziewczyny nader często radziły sobie ze stolarką lepiej od chłopców ;)

Pysznica		Wola Rzeczycka
Antoniów		Mniszek

Łącznie dzieci zmontowały łącznie 720 budek dla ptaków, które potem wywiesiły w pobliskim lesie, w okolicy szkoły, bądź po prostu w swoich ogrodach. Montaż budek w terenie odbywał się podczas wycieczki do lasu, a jeśli to było niemożliwe dzieci angażowały do pomocy najbliższą rodzinę (rodziców, dziadków itp.). W kilku przypadkach w wieszaniu budek pomógł miejscowy leśniczy.

Na każdych zajęciach ogłaszano konkurs plastyczno-przyrodniczo "Ptaki Naszego Lasu", a dzieciom rozdawano anonimową ankietę ewaluacyjną, w której prosiliśmy o dokończenie 3 zdań: "Podczas warsztatów najbardziej podobało mi się:", "Nie wiedziałem, że..."," Najbardziej zaskoczyło mnie to, że".
Poniżej prezentujmy kilka, wybranych odpowiedzi:

Podczas warsztatów najbardziej podobało mi się:

• robienie ptasich budek i wkręcanie śrub do drzewa, aby było przymocowane
• wkręcania wiertarką, wkręcanie wkrętów, budki i podpisanie się na budce
• rozmowy z panem przyrodnikiem
• praca zespołowa
• wiertarka, ptak dudek, śruby
• że pomagamy ptakom, które potrzebują naszej pomocy
• koleżanka z zespołu oraz kolega
• piękne lasy i wiertarka
• bezprzewodowa wkrętarka i szybkość działania
• jak grubodziób zrobił zeza na fotografii
• ptak dzięcioł zielony
• oglądanie zdjęć ptaków i jak pan prowadzący śmiesznie tłumaczył o ptakach
• najbardziej chłopakom podobało się wkręcanie wkrętów. Nam dziewczynom najbardziej podobała się współpraca z chłopakami. Chłopcom też się podobała.
• szpak, wróbel i sikorka
• fotografie
• wkręty czarne bo widziałem zawsze srebrne!
• żartobliwość Tego Pana przedstawiającego to spoko show :) I jeszcze robienie dziupli i to, że mogliśmy się podpisać na nich ;)

Nie wiedziałem, że...

• przyroda jest taka interesująca i w naszej okolicy jest tyle gatunków ptaków,
• jest taki ptak, który kręci głową i syczy jak wąż i że jest taki co robi zeza,
• można coś takiego ciekawego zrobić i że nie zajmuje to dużo czasu,
• jarek jest taki mądry
• jest tyle gatunków sikorek i innych zwierząt
• las sadzony przez człowieka jest mniej ciekawy niż las naturalny
• praca w grupie może być wesoła
• ptaki śmieją się ludzkim głosem
• taka budka może dać tyle świetnej zabawy
• ptaki jedzą owady i inne rzeczy
• wkrętarka także może wkręcać
• pomaganie ptakom to taka przyjemność i radość
• kobieta (ptak) może tak dużo zdziałać na mężczyznę
• nietoperz nie jest groźny
• wróble są dziuplakami
• tak miło spędzę czas w szkole dzisiejszego dnia
• większość dziupli dla dziuplaków robią dzięcioły<
• nie znałam niektórych nazw ptaków
• dam radę wkręcić te śrubki i nie zepsuć wszystkiego
• dziuple znaczą tyle w życiu ptaków i innych zwierząt leśnych
• siniak mieszka w dziupli
• nie powinno się niszczyć spróchniałych drzew
• niektóre ptaki, choć byśmy się nie spodziewali były spoko
• niektóre gatunki ptaków w Polsce są narażone na wyginięcie
• jest dzięcioł wielkości małego telefonu komórkowego
• bardzo zafascynowało nas znaczenie lasu i przyrody
• ptaki są imponujące i w jednym słowie ciekawe
• można rozpoznać las sadzony przez człowieka
• budki lęgowe są takie pożyteczne
• las jest takim skarbem, że mieszka w nim tyle żywych organizmów oraz że jest taki wesoły i pełen życia
• nie wolno umieszczać wszystkich budek koło siebie
• kraski występują w Kłyżowie i jest ich tak mało w Polsce
• to się otwiera i że wisi na drzewie
• będzie tak fajnie, że zrobię coś z kolegami, którzy nigdy się do mnie nie odzywali
• sowa uszatka nie mieszka w dziupli
• sowa ma takie wielkie oczy i uszy

Najbardziej zaskoczyło mnie to, że

• sowy mieszkają na cmentarzach
• w takim szybkim czasie wykonaliśmy budki dla ptaków
• pan był śmieszny. Wszystko było fajne i śmieszne. Na tych zajęciach jest tak fajnie.
• nietoperze niekiedy zamieszkują w budkach lęgowych
• wiem tyle o przyrodzie
• wiewiórka zjada jajka ptakom
• przyjechała do nas pani z Gazety Wyborczej
• niektóre dzięcioły nie umią robić dziupli
• dzięcioł umie się maskować
• będziemy mogli iść z nauczycielami aby zawiesić budkę w lesie
• na świecie żyje wiele gatunków takich pięknych ptaków
• były takie cudowne opowieści o ptakach i ich środowisku
• ptak kraska jest piękny, ma kolorowe upierzenie i nas zadziwia
• w lesie sadzonym przez człowieka ptakom jest trudno budować budki, możemy im w tym pomóc
• ludzie wycinają lasy
• będzie jakiś konkurs i fajne nagrody
• nam 3 lekcje przepadły
• pozwolono nam robić budki i to samodzielnie
• jest tyle gatunków ptaków podobnych do siebie, a jednak całkiem innych
• dzięcioł zmienia swoje żony
• z dziewczyną/chłopakiem można współpracować
• prowadzący słucha metalu
• tak łatwo porozumiewaliśmy się z całą grupą, w ten sposób praca była bardzo przyjemna i fajna
• jak się zmieści w tą dziurę ptak; ptak sosnówka
• kowalik chodzi po pniach głową w dół
• różnice między wyglądem a zachowaniem ptaków
• mieliśmy możliwość zrobić za darmo budki i to, że Norbert odpowiadał dobrze na większą część pytań
• wbrew pozorom było to bardzo interesujące
• pewien gatunek sikory potrafi zrobić dziuple
• różne gatunki ptaków giną przez naszą lekkomyślność
• mogliśmy sami wkręcać takie śrubki, czy tam gwoździe, czy co to tam było...A tak ogólnie to było spoko nie tylko dlatego, że nie było matmy ale dlatego, że było śmiesznie :)
• ptaki mają ciekawe nazwy i zjadają tyle owadów
• mam taki talent w sobie
• pan jest miły
• byliśmy zasłuchani i się nie wygłupialiśmy, interesowało nas to
• leśniczy przyszedł na zajęcia
• ptaki mają śmieszne nazwy i to, że dziewczyny są takie zdolne, umiały wkręcić śrubę do deski.
• w Jarocinie żyje ostatni gatunek ptaków
• popielica może mieszkać w dziupli
• w naszym kraju można spotkać ptaki, które przeważnie oglądam na zdjęciach albo w filmach przyrodniczych
• Nietoperze w jedną noc zjedzą ponad 2 tysiące komarów

W ramach projektu przeprowadzono 117 warsztatów w 58 szkołach (Szkoły Podstawowe w: Krzakach, Łysakowie, Ździarach, Mostkach-Sokalach, Majdanie Golczańskim, Golcach, Kłyżowie, Potoczku, Biłgoraju - szkoła nr 5 i szkoła nr 1, Dzwoli, Potoku Stanach, Modliborzycach, Krzemieniu, Stojeszynie I, Kocudzy, Janowie Lubelskim, Radomyślu nad Sanem, Chrzanowie, Chwałowicach, Zaklikowie, Lipie, Harasiukach, Hucie Krzeszowskiej, Jastkowicach, Jarocinie, Pysznicy, Zdziechowicach, Antoniowie, Frampolu, Wólce Ratajskiej, Godziszowie II, Wierzchowiskach II, Wolicy, Białej, Andrzejowie, Branwi, Ździłowicach, Piłatce, Dąbrowicy, Potoku Wielkim, Korytkowie Małym, Korytkowie Dużym, Borowie, Kosinie, Mniszku, Otroczy, Ładzie, Bukowej, Janiszowie, Łążku Ordynackim, Woli Rzeczyckiej, Domostawie, Szyperkach, Rzeczycy Długiej i Szczecynie) oraz 3 warsztaty w Ośrodku Edukacji Ekologicznej przy Nadleśnictwie Janów Lubelski. Wzięło w nich udział 3221 dzieci oraz ponad 80 nauczycieli.

24 października 2008 roku w Ośrodku Edukacji Ekologicznej w Janowie Lubelskim uroczyście otwarto wystawę prac, które wpłynęły na konkurs "Ptaki naszego lasu". Na konkurs wpłynęło 223 prace plastyczne i 13 prac pisemnych z 26 szkół. Jury miało bardzo poważny kłopot w wyborze najlepszych prac, w końcu po 4 godzinach obrad i kilku kłótniach ;)) zdecydowało nagrodzić 29 prac plastycznych (dane laureatów na tablicach) oraz 3 prace pisemne.

Foto wystawa

Nagrodzeni laureaci konkursu "Ptaki Naszego Lasu".
Laureaci otrzymali albumy "Ptaki Polski. Encyklopedia ilustrowana" Andrzeja Kruszewicza i "Lasy Janowskie" pod redakcją Andrzeja Wediuka. Laureatom serdecznie gratulujemy!!!

Prace plastyczne:

1. Jakub Zegzuła, Klasa I - Szkoła Podstawowa w Chwałowicach
2. Bartłomiej Myszak - Klasa V, Szkoła Podstawowa w Korytkowie Dużym
3. Katarzyna Kawa - Klasa IV, Szkoła Podstawowa w Mniszku
4. Agnieszka Pietras - Klasa VI, Szkoła Podstawowa w Mniszku
5. Jolanta Krzysztoń - Klasa V, Szkoła Podstawowa w Modliborzycach
6. Karolina Wieczorek - Klasa V, Szkoła Podstawowa w Szczecynie
7. Katarzyna Iwańczyk - Klasa V, Szkoła Podstawowa w Korytkowie Małym
8. Ewa Piętak - Klasa VI, Szkoła Podstawowa w Korytkowie Małym
9. Patrycja Żelazko - Szkoła Podstawowa w Krzemieniu
10. Marta Szabat - Klasa V, Szkoła Podstawowa w Dąbrowicy
11. Jagoda Fila - Klasa III, Szkoła Podstawowa w Potoku Stany
12. Radosław Kutyła - Klasa V, Szkoła Podstawowa w Jastkowicach
13. Klaudia Młynarska - Klasa V, Szkoła Podstawowa w Jastkowicach
14. Manuela Rataj - Klasa IV, Szkoła Podstawowa w Golcach
15. Sylwia Haliniak - Klasa V, Szkoła Podstawowa w Pysznicy
16. Justyna Branewska - Szkoła Podstawowa w Frampolu
17. Sylwia Kiszka - Klasa VI, Szkoła Podstawowa w Bukowej
18. Klaudia Sieczkoś - Klasa V, Szkoła Podstawowa w Krzakach
19. Łukasz Likos - Szkoła Podstawowa w Janiszowie
20. Julia Kość - Szkoła Podstawowa w Janiszowie
21. Aleksandra Startek - Klasa V, Szkoła Podstawowa w Korytkowie Małym
22. Mikołaj Płudowski - Klasa II, Szkoła Podstawowa w Borowie
23. Paulina Sokół - Klasa V, Szkoła Podstawowa w Piłatce
24. Kaja Pielaszkiewicz -Szkoła Podstawowa w Modliborzycach
25. Krzysztof Powęzka - Klasa VI, Szkoła Podstawowa w Potoku Stanach
26. Paulina Lekan - Klasa VI, Szkoła Podstawowa nr 1 w Biłgoraju

1. Edyta Gumienik - Klasa VI, Szkoła Podstawowa w Godziszowie II
2. Anna Seroka - Klasa VI, Szkoła Podstawowa w Mostkach-Sokalach
3. Justyna Tęsna - Klasa V, Szkoła Podstawowa w Potoku Stanach

Na koniec chciałbym podziękować wszystkim odwiedzonym szkołom za gościnę, często absolutnie niezwykłą - ukłony dla Pań kucharek, których obiady pozwoliły mi przeżyć do kolejnych zajęć edukacyjnych ;)) Dziękuję Państwu za cierpliwość i wyrozumiałość, i przepraszam za "bałagan logistyczny", jaki powstawał w czasie odwiedzin Państwa szkół. Nauczycielom dziękuję za zaangażowanie w projekcie i reklamę konkursu wśród dzieci - wiem, ile podobnego rodzaju konkursów "bombarduje" Państwa szkoły.

Paweł Szewczyk

Specjalne podziękowania kieruje do sponsorów: Fundacji Fundusz Współpracy oraz Lasom Państwowym, dzięki którym projekt ten mógł zostać zrealizowany.

O projekcie napisali m.in:
http://miasta.gazeta.pl/lublin/1,48724,5146004.html
http://ekolublin.pl/files/file/46_ostatnia_korekta.pdf
http://szsframpol.pl/news.php?rowstart=33
http://zskrzemien.republika.pl/zapiski.htm

Projekt został zrealizowany dzięki wsparciu finansowemu Unii Europejskiej oraz Lasów Państwowych (Nadleśnictwa: Biłgoraj, Gościeradów i Janów Lubelski).

Za treść tej strony internetowej odpowiada Lubelskie Towarzystwo Ornitologiczne, poglądy w niej wyrażone nie odzwierciedlają w żadnym razie oficjalnego stanowiska Unii Europejskiej.